İçinde suyu buharlaştıran kapalı bir basınç kaptır.Isı kaynağı olarak genellikle fosil yakıtlar(kömür,doğalgaz,fuel oil)elektrik veya biyokütle kullanılır.Üretilen buhar;ısıtma,mekanik enerji üretimi,proses uygulamaları veya sterilizasyon gibi birçok alanda kullanılır.
A.Yapısına Göre:
Alev Borulu Kazanlar(Fire Tube Boiler):
• Alev ve sıcak gazlar tüplerin içinden geçer;su ise tüplerin dışında kazan
gövdesindedir.
• Küçük ve orta ölçekli uygulamalarda yaygındır.
Su Borulu Kazanlar(Water Tube Boiler):
• Su boruların içindedir;dışından sıcak gazlar geçer.
• Büyük tesislerde,yüksek basınç ve yüksek buhar kapasitesi gerektiren yerlerde kullanılır.
B.Çalışma Şekline Göre:
Doymuş Buhar Kazanı:Buhar,suyla dengededir.
Aşırı Kızdırılmış Buhar Kazanı:Buhar,kızdırıcılarla daha da ısıtılır.Türbinlerde tercih edilir.
VERİM VE GÜVENLİK
Verim arttırma yolları:Ekonomizer kullanımı,kondens geri kazanımı,iyi yalıtım.
Güvenlik:Patlama riski nedeniyle düzenli bakım ve otomatik kontrol sistemleri şarttır.
GÜVENLİK VE KONTROL DONANIMLARI
A)EMNİYET VENTİLİ(SAFETY VALVE)
Kazan basıncı belirli bir değeri aştığında fazla buharı otomatik olarak tahliye eder.
Patlamalara karşı en kritik güvenlik elemanıdır.
B)BASINÇ GÖSTERGESİ(MANOMETRE)
Kazan içindeki buhar basıncını gösterir.
Operatörün anlık basıncı izlemesini sağlar.
C)SU SEVİYE GÖSTERESİ(SEVİYE CAMI/ŞAMANDIRALI SİSTEM)
Kazandaki su seviyesini gözle görülür biçimde gösterir.
Düşük su seviyesi,kazan tüplerinin yanmasına neden olabilir.
D)OTOMATİK SU SEVİYE KONTROL SİSTEMİ
Su seviyesini sürekli izler ve eksik su durumunda besi pompasını devreye alır.
Yüksek su seviyesinde ise su girişini durdurur.
E)TERMOSTAT/SICAKLIK GÖSTERGESİ
Kazan içindeki suyun veya buharın sıcaklığını ölçer.
Aşırı ısınmaya karşı kontrol sağlar.
BESLEME VE YAKIT DONANIMLARI
A)BESİ SUYU POMPASI
Kazana su basan pompadır.Otomatik veya manuel çalışabilir.
Genellikle elektrik motoru ile çalışır.
B)BRÜLÖR(YAKICI)
Doğalgaz,fuel oil veya diğer yakıtları yakarak ısı üretir.
Otomatik ateşleme,alev denetimi ve kontrol sistemlerine sahiptir.
C)YAKIT HATTI VE GAZ REGÜLATÖRÜ
Brülöre gelen gazın basınç ve debisini kontrol eder.
Güvenlik açısından çok önemlidir.
ISI GERİ KAZANIM DONANIMLARI
A)EKONOMİZER
Kazan çıkışındaki sıcak baca gazlarını kullanarak besi suyunu önceden ısıtır.
Yakıt tasarrufu sağlar,verimi arttırır.
B)KONDENS TANKI
Kullanılan buhar yoğunlaşıp suya döner(kondens).
Bu sıcak su toplanarak yeniden kazana gönderilir(ısı kaybı önlenir).
OTOMASYON VE KONTROL PANOSU
A)PLC/OTOMASYON PANELİ
Kazan sıcaklığı,basıncı,su seviyesi gibi değerleri izler.
Sistemi otomatik çalıştırır/durdurur.
Arıza durumlarında alarm üretir.
BACA VE EGZOZ SİSTEMLERİ
A)BACA GAZI FANI
Yakıt yanması sonucu çıkan gazların güvenli şekilde bacadan tahliyesini sağlar.
B)BACA TERMOMETRESİ VE ANALİZÖRÜ
Baca gazı sıcaklığı ve içeriğini ölçerek verimi izler.
Yanmanın ne kadar verimli olduğunu gösterir.
YARDIMCI DONANIMLAR
Blöf Vanası:Kazanda biriken tortuları tahliye eder.
Havalandırma Vanası:Kazan içindeki hava veya gaz birikimini dışarı atar.
Hidrostatik Test Bağlantıları:Basınç testlerinde kullanılır.
Drenaj Vanası:Kazanı boşaltmak için kullanılır.
